Atopisch eczeem: symptomen en behandeling

Bij atopisch eczeem kunt u last krijgen van blaasjes en natte wondjes. Later kan dit een rode, schilferige huid worden, die maar blijft jeuken. Wij beschrijven deze symptomen en wat u er zelf aan kunt doen.

Snel naar:

• Wat is atopisch eczeem?
• Wat zijn symptomen van atopisch eczeem?
• Wat is de behandeling van atopisch eczeem?
• Anti-eczeem behandeling
• Allergene en niet-allergene prikkels beperken
• Huid verzorgen bij atopisch eczeem: tips!

Wat is atopisch eczeem?

Atopisch eczeem (ook wel constitutioneel eczeem) is een niet besmettelijke, chronische ontstekingsziekte van de huid. Er zijn twee stadia die de huid doormaakt bij atopisch eczeem:

Bij het acute stadium van het eczeem is de huid rood, kan het ‘natten’, is er zwelling, zijn er vochtblaasjes en krabeffecten (wondjes, irritatie).

Bij het chronische stadium is de huid minder rood, is het meer schilferig en wordt de huid droog en wat dikker. Huidlijnen worden grover (lichenificatie). In de droge huid kunnen ook kloven ontstaan.

Deze vorm van eczeem is vaak erfelijk, vandaar ook wel de naam constitutioneel eczeem. De term ‘atopie’ betekent; neiging tot allergisch reageren. Atopisch eczeem kan gepaard gaan met hooikoorts en/of astma in de loop van iemands leven. Zo kan iemand als kind last hebben van astma en op latere leeftijd van atopisch eczeem of andersom.

Wat zijn symptomen van atopisch eczeem?

Atopisch eczeem kan op alle plekken van het lichaam voorkomen. Bij jonge kinderen komt het vooral voor bij het gezicht, de knieholten of de elleboogplooien. Op latere leeftijd krijgen mensen hier last van bij de romp, de nek of bijvoorbeeld de handruggen.

De symptomen van atopisch eczeem zijn:

• Jeuk
• Roodheid van de huid
• Infecties van de huid
• Blaren of blaasjes
• Lichenificatie
• Verandering in pigment

Hieronder leggen we meer uit over de symptomen.

Jeuk

Jeuk is het meest vervelende symptoom bij elke soort eczeem. Krabben of wrijven om de jeuk te verlichten is bijna onvermijdelijk. Maar later verergert krabben de jeuk alleen maar. Zo ontstaat een ‘jeuk-krab-jeuk-cyclus’. U krabt de huid een beetje open, deze gaat ontsteken of juist genezen en dat gaat jeuken. Dit zorgt ervoor dat u weer wilt krabben.

Roodheid van de huid

Eczeem is een ontsteking. Dit zorgt ervoor dat de huid een versterkte doorbloeding heeft.

Droge huid

Huid bij eczeem is vaak droog en schilferig.

Infecties van de huid

Bij eczeem is de huid kwetsbaar en vaak meer ‘open’. Bacteriën kunnen zich op eczeemhuid beter vestigen dan op gezonde huid. Daarnaast ontstaan er bijna altijd wel krabwondjes. Hier kunnen bacteriën zich in uitbreiden. Bij bacteriële infecties bij eczeem (impetiginisatie) kunnen ‘secundaire infecties’ ontstaan. Hierbij kunt u gele korstjes krijgen of puistjes.

Blaren of blaasjes

Wanneer uw eczeem ‘opvlamt’, kunnen blaasjes of blaren ontstaan. Dit is wanneer het eczeem tijdelijk sterk verergert. De blaren of blaasjes zijn gevuld met helder vocht.

Lichenificatie (droge, lederachtige huid)

Na het lange blijven krabben, ontstaat na verloop van tijd een verdikking van de huid. De huid krijgt een vaak donker gekleurd, lederachtig uiterlijk en gevoel. Het wordt ook medisch benoemt als vergroving van het huidreliëf.

Verandering in pigment

Wanneer u veel wrijft (door jeuk) kan na verloop van tijd een verkleuring voordoen. Als u bijvoorbeeld veel in uw ogen wrijft, kunnen uw oogleden donkerder van kleur worden. Wanneer eczeem tot rust komt, kunnen plekken van de huid waar het eczeem zich bevond lichter gekleurd zijn dan de normale huid.

Bij mensen met een donker huidtype kan er ook juist sprake zijn van een donkere verkleuring van de huid. Deze kleurveranderingen verdwijnen meestal in de loop van de tijd. 

Wat is de behandeling van atopisch eczeem?

Atopisch eczeem is een chronische aandoening. Er helemaal vanaf komen is (bijna) onmogelijk. Vaak zijn er wel rustige en minder rustige periodes. De klachten rondom eczeem behandelen gebeurt op drie verschillende vlakken:

1. Anti-eczeem behandeling
2. Allergene en niet-allergene prikkels beperken
3. Huid verzorgen bij atopisch eczeem: tips!

1. Anti-eczeem behandeling

Er zijn verschillende anti-eczeem zalven en middelen om eczeem in verschillende stadia aan te pakken en te verminderen. Welk middel wordt gebruikt hangt af van de ernst van het eczeem, de locatie, het stadium en bijvoorbeeld andere medicijnen die iemand slikt of heeft.

Deze middelen worden vaak/altijd door een arts voorgeschreven. Het is daarom extreem belangrijk dat u naar het advies van uw arts of dermatoloog luistert. Zij kunnen ook de gehele behandeling met deze middelen uitleggen.

Dit zijn een aantal middelen die kunnen worden ingezet:

Uitwendige middelen:

• Corticosteroïden: deze stoffen remmen de ontsteking en de jeuk. Bestaat er een gering of matig ernstig eczeem, dan is gebruik van een zwak werkend corticosteroïd meestal voldoende. Bij ernstiger eczeem kunnen corticosteroïden in een ‘pulsschema’ worden gegeven. Hierbij worden de steroïden afgewisseld met bijvoorbeeld een vette basiszalf.
• Teerzalven: de stoffen in teerzalf remmen ontsteking en jeuk af. Bij intensieve therapie is ziekenhuisopname soms nodig.
• Antibacterieel- of antischimmelmiddel: bij een infectie van een bacterie of schimmel kan een desinfecterend middel gebruikt worden (fusidinezuur, chloorhexidine of Betadine jodium).
• Tacrolimus en pimecroliumus werken ontstekingsremmend. Deze middelen bevatten geen corticosteroïden. Dit zorgt ervoor dat de huid er niet dunner van wordt. Er kan wel een irritatie ontstaan, die ook weer voorbij gaat. Daarnaast zijn ze goed in het gezicht te gebruiken.

Inwendige middelen:

• Antihistaminica: deze middelen zijn gericht op het bestrijden van jeuk. Ze kunnen een ‘jeuk-aanval’ onderdrukken.
• Prednisolon: dit middel wordt bij acute gevallen van eczeem vaak voorgeschreven.
• Ciclosporine, methotrexaat en mycophenolaat mofetil: deze middelen hebben een vergelijkbaar effect met corticosteroïden (ontstekingsremmend en jeuk afremmend).

Anders:

• Lichttherapie: mensen met ernstig eczeem, die onvoldoende reageren op uitwendige en/of inwendige behandelingen, kunnen in aanmerking komen voor lichttherapie. Hierbij wordt de patiënt bestraald met UVA- of UVB-stralen. Dit o.a. om de (over)reactie het afweersysteem (en zo de eczeem reactie) af te remmen.
• (Anti-) krabpakken: er zijn speciale ‘krabpakken’ ontwikkeld voor mensen met eczeem of gevoelige huid. Deze krabpakken (een shirt, ondergoed of bijvoorbeeld handschoenen) zijn van speciale stof gemaakt welke niet schuurt. Dit vermindert jeuk.

2. Allergene en niet-allergene prikkels beperken

We zetten hieronder een lijst van allergene- en niet-allergene prikkels die u liever wilt vermijden. Uw afweersysteem kan hierop (over)reageren en dit verergert eczeem helaas ook.

Allergene prikkels:

• (Inhalatie-) allergenen: huisstofmijt allergenen, huisdieren, schimmel, veren/kapok, dons, wol, vloerbedekking, hout, pollen, gras, bomen en onkruidsoorten.
• Voedselallergenen: kippenei, koemelk, pinda’s, vis en schaaldieren (er kan ook allergie ontstaan voor peulvruchten, noten, zaden, fruit, groentes of granen).

Niet-allergene prikkels:

• Klimaatfactoren: droge lucht of vorst, vochtige warmte, zon, inspanning (zweet), weersveranderingen.
• Psychogene factoren en weerstand: emotionele stress, (over)vermoeidheid, koortsende ziekten of slaaptekort.
• Huid-bacteriën: vooral stafylokokken komen voor bij atopisch eczeem. Deze bacteriën kunnen het eczeem uitlokken of verergeren.

3. Huid verzorgen bij atopisch eczeem: tips!

De huidverzorging bij eczeem is iets waar u (bijna) volledige controle over heeft. Het is een hele uitdaging omdat het kwetsbare huid is. De huid is vaak droog en schilferig.

Daarnaast zorgt veelvoudig uw handen onderdompelen in water, zoals bijvoorbeeld handen wassen, verergert klachten.

Dit kunt u zelf doen tegen atopisch eczeem:

• Douche of badder niet te lang of te heet. Het advies is: 3 keer per week.
• Gebruik geen (normale) zeep. Een badolie of hypoallergene zeep werkt beter voor eczeemhuid.
• Gebruik een goede basiszalf. Hierbij is het vet- en vochtgehalte van uw huid belangrijk. Gebruik de zalf zo vaak mogelijk. Na het douchen, badderen, bij droge huid, maar ook bij rustige periodes met weinig of geen klachten. Een basiszalf is over het algemeen alleen op recept verkrijgbaar. Vraag uw arts om advies.
• Gebruik alleen hypoallergene, parfumvrije huidverzorgingsproducten.
• Bij ‘natte werkzaamheden’ zoals bijvoorbeeld afwassen: draag katoenen handschoenen, met daaroverheen kunststof of rubber handschoenen.
• Honingzalf kan goed helpen bij wondjes die ontstaan door het krabben. Het ondersteunt de huid bij herstel en biedt antibacteriële bescherming.

DerMel huidzalf met zuiverehoning is goed te gebruiken in vrijwel elk stadia van eczeem. Vooral bij beschadigde huid en (krab)wondjes van eczeem, biedt DerMel honingzalf uitkomst.  

De zalf zorgt voor antibacteriële bescherming, brengt de huid tot rust en ondersteunt de huid bij herstel. De vette honingzalf is daarom erg geschikt voor (atopisch) eczeem.

Tip: Wil je DerMel eerst uitproberen? Dat kan! Vraag een proefmonster aan.

Proefmonster aanvragen