Lichen sclerosus (LS) is een vervelende huidaandoening die vooral de huid in de schaamstreek treft. Veel vrouwen ervaren klachten zoals jeuk en een branderig gevoel tussen de schaamlippen of pijn bij aanraking. Een medische behandeling is belangrijk, maar niet het hele verhaal. Ook hoe je de huid verzorgt en beschermt kan veel verschil maken in dagelijks comfort. We bespreken beide aanpakken.

Wat is lichen sclerosus?

Lichen sclerosus is een langdurige (chronische) huidontsteking die vooral ontstaat rond de geslachtsdelen en soms ook rond de anus. Omdat de aandoening aan de buitenkant zit, wordt bij vrouwen het vaginale slijmvlies meestal niet aangetast.

Lichen sclerosus kan bij alle leeftijden voorkomen, maar vooral bij vrouwen voor en na de menopauze. Het is zeldzamer bij mannen en kinderen, maar ook daar kunnen vergelijkbare klachten optreden.

Wat veroorzaakt lichen sclerosus?

De exacte oorzaak is onbekend, maar onderzoekers vermoeden dat auto-immuunmechanismen een belangrijke rol spelen. Ook erfelijke aanleg en hormonale factoren kunnen bijdragen aan het ontstaan van de aandoening.

Klachten en symptomen

Onderzoek uit 2017 bevestigt dat jeuk aan de vulva (rondom de schaamlippen en ingang van de vagina) het meest voorkomende symptoom is en ook het meeste last geeft.

“Jeuk aan de vulva is het belangrijkste kenmerk van lichen sclerosus. Het is meestal de voornaamste en meest belastende klacht die het dagelijks leven beïnvloedt.”

Die hevige jeuk gaat vaak samen met een branderig of pijnlijk gevoel en zijn vaak de eerste symptomen die optreden.

Deze klachten kunnen voortdurend aanwezig zijn of in periodes verergeren, bijvoorbeeld bij warmte, wrijving of na het wassen.

Andere verschijnselen die kunnen optreden, zijn:

• Een droge, dunne of glanzend witte huid
• Kleine scheurtjes of wondjes die soms kunnen bloeden
• Last van pijn bij het vrijen (dyspareunie)
• Een gevoel van trekkerigheid of irritatie bij aanraking
• Moeite met plassen of een brandend gevoel na het urineren

Je kunt je voorstellen dat dit flink wat impact heeft op het dagelijks leven.

Ook mentale klachten komen voor

De voortdurende jeuk en pijn kunnen niet alleen lichamelijk belastend zijn. Ook mentaal kan het impact hebben. Schaamte, langdurige stress, verminderde zin in vrijen, angst voor pijn of slaapstoornissen zijn veelgehoorde klachten. Dit vermindert de kwaliteit van leven.

Naast de mentale belasting blijven vooral de lichamelijke klachten, zoals jeuk en een branderig gevoel, veel impact houden. Hieronder leggen we uit waarom deze klachten zo hardnekkig zijn en steeds kunnen terugkeren.

Jeuk en branderigheid: waarom blijven ze terugkomen

Jeuk en branderigheid zijn niet alleen de meest voorkomende klachten, ze komen ook regelmatig terug. Hoe komt dat?

Dat komt omdat bij lichen sclerosus de huid langdurig ontstoken blijft. De huidbarrière verzwakt daardoor en dit zorgt ervoor dat de zenuwuiteinden sneller reageren op prikkels zoals warmte, wrijving of zelfs urine.

Die overgevoeligheid zorgt voor aanhoudende jeuk en een branderig gevoel in de schaamstreek.

Een zalf of crème kan de klachten tijdelijk verlichten, maar vaak keren ze na verloop van tijd terug. De structuur en veerkracht van de huid zijn simpelweg blijvend verandert.

En door herhaald krabben of littekenvorming wordt de huid nog gevoeliger, waardoor een vicieuze cirkel van jeuk, krabben en nieuwe irritatie ontstaat. Ook wel de itch-scratch cycle genoemd.

Onderzoek van de Universiteit van Bologna laat zien dat niet alleen de ontsteking zelf, maar ook dagelijkse factoren zoals wrijving, warmte en synthetische kleding de klachten verergeren.

Daarom vraagt lichen sclerosus om een brede aanpak: een medische behandeling om de ontsteking te remmen, gecombineerd met huidvriendelijke kleding, goede huidverzorging en zelfzorg om de huid tot rust te brengen en nieuwe prikkeling te voorkomen.

Medische behandeling combineren met huidvriendelijke kleding

We bespreken in de volgende paragrafen de standaardbehandeling (topische steroïden) en de aanvullende behandeling (medische verbandkleding).

Behandeling met topische steroïden (corticosteroïden)

De standaardbehandeling bij lichen sclerosus bestaat uit een sterke corticosteroïdenzalf. Dat is meestal clobetasolpropionaat 0,05%. Deze zalf remt de ontsteking, kan littekenvorming beperken en helpt de huid soepel te houden, waardoor jeuk en pijn verminderen.

Het gebruik van corticosteroïden moet zorgvuldig worden afgestemd op jouw situatie. Bespreek dit daarom altijd met een arts of dermatoloog.

Ook op Thuisarts vind je betrouwbare, onafhankelijke informatie over het gebruik van deze medicijnen bij lichen sclerosus. Daar lees je ook over andere behandelingen die soms worden ingezet.

Naast medicinale zalven adviseren artsen vaak het gebruik van een vette basiszalf. Deze neutrale zalven bevatten geen medicijnen, maar helpen de huid te beschermen, te hydrateren en soepel te houden. Ze worden meestal gebruikt naast de corticosteroïdenbehandeling, niet als vervanging daarvan.

Medische intimo kleding als aanvulling op medicatie. De voordelen van zijde

Hoewel medicijnen de ontsteking onder controle helpen houden, blijft de huid vaak kwetsbaar en gevoelig voor prikkels.

Juist daarom kan huidvriendelijke kleding een waardevolle aanvulling zijn op de medische behandeling.

Langdurige wrijving of het dragen van synthetisch ondergoed, zoals slips van nylon of polyester, kan klachten verergeren. Deze materialen laten weinig lucht door en houden vocht vast. Daardoor raakt de huid sneller geïrriteerd.

Katoen wordt vaak aangeraden. Maar dat blijkt niet altijd de beste keuze. De stof voelt misschien prettig aan, maar neemt vocht op en blijft nat, wat wrijving en irritatie juist versterkt.

Zachte, ademende materialen kunnen vocht veel beter reguleren. Zijde is daar een goed  voorbeeld van, het helpt om de huid rustiger te houden.

Daarom onderzoeken dermatologen steeds vaker het effect van medisch behandelde zijde als onderdeel van dagelijks huidcomfort. Eén van de bekendste voorbeelden van medische zijdekleding is DermaSilk Intimo kleding.

Wat is DermaSilk en hoe werkt het?

DermaSilk ondergoed is speciaal ontwikkeld om de gevoelige huid in het genitale gebied te beschermen en comfortabel te houden, ook bij huidaandoeningen zoals lichen sclerosus.

De kleding bestaat uit ondergoed (slipjes en shorts) gemaakt van zuivere medische zijde (100% sericinevrij) en heeft een blijvende, antibacteriële bescherming die er niet afgaat bij het wassen. De stof tast de natuurlijke bacteriebalans niet aan.

De belangrijkste kenmerken van DermaSilk zijn:

• Zacht en ademend: voorkomt wrijving en oververhitting van de huid.
• Vochtregulerend: houdt de intieme zone droog, zonder uit te drogen.
• Antimicrobieel: vermindert de groei van Candida albicans en Staphylococcus aureus.
• Niet-irriterend: vrij van chemische afwerkingen en elastan.

Onderzoek en case studies

De voordelen van medische intimo kleding zijn ook onderzocht, onder andere door de Universiteit van Bologna en in meerdere case studies.

Een klinisch onderzoek onder 42 vrouwen met lichen sclerosus liet zien dat degenen die naast hun behandeling met corticosteroïden medisch zijde-ondergoed droegen, sneller verbetering merkten. Na enkele weken ervoeren zij minder jeuk, pijn en een branderig gevoel dan vrouwen die katoenen ondergoed gebruikten.

Aan het einde van de zes maanden hadden sommigen zelfs volledige symptoomcontrole.

In aanvullende case studies onder 14 vrouwen rapporteerden deelnemers eveneens minder irritatie, jeuk, pijn en een brandend gevoel.

In de studies werd door sommige vrouwen ook aangegeven dat zij tijdens het dragen van medisch zijde-ondergoed minder behoefte hadden aan medicinale zalven. Hierbij moet wel vermeld worden dat het om individuele ervaringen gaat.

De snelle afname in klachten bij deze casestudies zie je duidelijk in onderstaande grafiek.

De grafiek laat zien wat het effect is van DermaSilk op pijn, een branderig gevoel en irritatie bij vulvale klachten gedurende vier weken.

Het geeft aan dat medische verbandkleding een aanvulling op de behandeling kan zijn. De hoofdreden: De kleding beschermt de huid en zorgt voor meer comfort. Het vraagt, zo laat de grafiek zien, bovendien geen “lange adem” om effect te merken.

DermaSilk bij lichen sclerosus

Wil je meer lezen over onderzoek en praktijkervaring met het gebruik van DermaSilk bij huid- en slijmvliesaandoeningen? Bezoek dan onze pagina over wetenschappelijk bewijs. Daar vind je studies over verschillende toepassingen, waaronder lichen sclerosus.

Conclusie

Jeuk en een branderig gevoel bij lichen sclerosus zijn meer dan alleen vervelend. Ze kunnen je dagelijkse comfort en je zelfvertrouwen beïnvloeden. Naast medische behandeling met corticosteroïde crèmes die de ontsteking remmen, helpt zachte, huidvriendelijke kleding van DermaSilk de klachten zoals jeuk en prikkeling aantoonbaar verlichten.

Zoals de onderzoekers van Bologna samenvatten: “Dermasilk fabric may represent a simple but effective way to enhance the quality of life in patients with chronic vulvar diseases.”

Veelgestelde vragen

Bronnen

• Corazza, M., Borghi, A., Minghetti, S. et al. (2015). Effectiveness of silk fabric underwear as an adjuvant tool in the management of vulvar lichen simplex chronicus: results of a double-blind randomized controlled trial. Menopause, 22(8).
• D’Antuono, A., Bellavista, S., Negosanti, F. et al. (2011). Dermasilk briefs in vulvar lichen sclerosus: an adjuvant tool. Journal of Lower Genital Tract Disease, 15(4), 287–291.
• D’Antuono, A., Bellavista, S., Banzola, N. et al. (2010). Use of DermaSilk briefs in recurrent vulvovaginal candidiasis. SIGO Conference Abstract, Milan.
• Denning, D. W., Kneale, M., Rautemaa-Richardson, R., & Sobel, J. D. (2018). Global prevalence of recurrent and chronic vulvovaginal candidiasis. European Journal of Obstetrics & Gynecology.
• DermaSilk Bibliography. (2018). Clinical and laboratory studies on DermaSilk® textiles. Alpretec, Italy.
• De Gynaecoloog. (2018). Lichen sclerosus. Geraadpleegd op 15 oktober 2025, van degynacoloog.nl.
• Li, E. Y. Y., & Lam, M. W. C. (2017). Lichen sclerosus: A review of the condition and its management. Hong Kong Journal of Gynaecology, Obstetrics and Midwifery, 17(2), 129–133.